آبسه دندان یک بیماری دندانی دردناک و بالقوه جدی است که زمانی رخ می دهد که یک تورم قزمر و چرکی در داخل یا اطراف دندان به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد شود.
این عفونت می تواند در قسمت های مختلف دندان و ساختارهای اطراف آن رخ دهد و منجر به انواع آبسه ها شود: پری اپیکال، پریودنتال و لثه. درک علل، علائم، گزینه های درمانی و اقدامات پیشگیرانه برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از عوارض بسیار مهم است.
انواع آبسه دندان
آبسه پری آپیکال
یک آبسه پری آپیکال در نوک ریشه دندان ایجاد می شود. این شایع ترین نوع آبسه دندان است و معمولاً ناشی از حفره دندانی درمان نشده، آسیب یا کار قبلی دندانی است که منجر به عفونت در پالپ دندان (داخلی ترین قسمت دندان حاوی اعصاب و عروق خونی) می شود.
علل:
– حفره های درمان نشده : حفره ها می توانند به مینای دندان و عاج نفوذ کنند و به پالپ رسیده و به باکتری ها اجازه دهند بافت پالپ را آلوده کنند.
– آسیب دیدگی: ترک یا بریدگی در دندان می تواند پالپ را در معرض باکتری قرار دهد.
– انجام کارهای دندانپزشکی ناموفق : روش های دندانپزشکی ناکافی می تواند پالپ را در برابر عفونت آسیب پذیر کند.
علائم:
– دندان درد شدید : درد مداوم و مزمن که ممکن است به استخوان فک، گردن یا گوش گسترش یابد.
– حساسیت: درد یا ناراحتی هنگام قرار گرفتن در معرض دمای سرد یا گرم یا فشار ناشی از جویدن.
– تورم: تورم در ناحیه صورت، گونه یا گردن.
– تب : افزایش دمای بدن، نشان دهنده عفونت است.
– غدد لنفاوی متورم: غده های حساس و متورم زیر فک یا گردن.
– تخلیه چرک: تخلیه مایع بد مزه در دهان در صورت ترکیدن آبسه.
تشخیص و درمان:
– معاینه دندان: معاینه چشمی و ضربه زدن به دندان برای پاسخ به درد.
– اشعه ایکس: برای شناسایی میزان عفونت و هرگونه از دست دادن استخوان.
– عصب کشی: برداشتن پالپ عفونی، تمیز کردن و آب بندی کانال ریشه.
– آنتی بیوتیک: برای مدیریت و از بین بردن عفونت.
– کشیدن: در موارد شدید که نمی توان دندان را نجات داد.
آبسه پریودنتال
آبسه پریودنتال در لثه کنار ریشه دندان ایجاد می شود. این نوع آبسه معمولاً با بیماری شدید لثه (پریودنتیت) همراه است که منجر به ایجاد پاکت هایی بین دندان ها و لثه ها می شود که عفونی و چرکی می شوند.
مقاله مرتبط: چه عواملی موجب خونریزی لثه می شوند؟
علل:
– بیماری پریودنتال پیشرفته: پاکت های عمیق لثه در نتیجه پریودنتیت ایجاد می شوند و محیطی ایده آل برای رشد باکتری ها فراهم می کنند.
– اشیاء خارجی: ذرات غذا یا بقایای گیر افتاده بین لثه و دندان می تواند منجر به عفونت شود.
– شکستگی یا نقص دندان: مشکلات ساختاری دندان ها می تواند به باکتری ها اجازه نفوذ به بافت های لثه را بدهد.
علائم:
– درد موضعی: درد شدید در ناحیه لثه نزدیک دندان آسیب دیده.
– تورم و قرمزی: تورم بافت لثه که ممکن است با قرمزی همراه باشد.
– تخلیه چرک: چرک ممکن است از ناحیه لثه ترشح کند که منجر به طعم یا بوی بد شود.
– حساسیت لثه: ناحیه آسیب دیده نسبت به لمس کردن حساس است و ممکن است به راحتی خونریزی کند.
– دندان لق شده: دندان ممکن است به دلیل تخریب ساختارهای نگهدارنده اطراف احساس لق شدن داشته باشد.
تشخیص و درمان:
– معاینه دندان: بررسی علائم بیماری لثه و کاوش کردن پاکت های اطراف دندان.
– اشعه ایکس: برای ارزیابی تحلیل استخوان و میزان عفونت.
– جرم گیری و روت پلنینگ: تمیز کردن کامل و عمیق برای از بین بردن پلاک و جرم از زیر خط لثه.
– دِرِناژ (تخلیه کردن): برش و تخلیه آبسه برای رفع فشار وارده و چرک.
–آنتی بیوتیک: برای کنترل عفونت و جلوگیری از گسترش آن.
–جراحی: در موارد شدید، ممکن است به جراحی برای تمیز کردن ناحیه عفونی یا برداشتن بافت های آسیب دیده نیاز باشد.
آبسه لثه
آبسه لثه به بافت لثه محدود می شود و دندان یا رباط پریودنتال را درگیر نمی کند. اغلب به دلیل آسیب دیدگی یا وجود یک جسم خارجی، مانند ذرات غذا، که در لثه گیر می کند، ایجاد می شود.
علل:
– اشیاء خارجی: ذرات غذا، دانه ها یا سایر خرده ریز های محبوس شده در لثه ها.
– آسیب ها: بریدگی، خراشیدگی یا آسیب های دیگر به بافت لثه.
– بیماری لثه: اگرچه نادر است، اما در صورت وجود بیماری خفیف لثه، آبسه لثه ممکن است رخ دهد.
علائم:
– تورم موضعی: تورم و قرمزی محدود به ناحیه لثه.
– درد: درد شدید و موضعی در بافت لثه آسیب دیده.
–تشکیل چرک: ممکن است یک محفظه چرک قابل مشاهده تشکیل شود که در صورت ترکیدن، طعم بدی را به همراه خواهد داشت.
– حساسیت لثه: ناحیه آسیب دیده ممکن است حساس به لمس و مستعد خونریزی باشد.
تشخیص و درمان:
– معاینه دندانپزشکی: بررسی بافت لثه از نظر علائم عفونت یا اجسام خارجی.
– برداشتن جسم خارجی: در صورت وجود جسم خارجی، با احتیاط خارج می شود.
– درناژ: برش و تخلیه آبسه برای رفع چرک و تسکین درد.
– آنتی بیوتیک: اگر عفونت گسترده باشد یا اینکه بیمار دچار نقص ایمنی باشد.
– بهداشت خوب دهان: اطمینان از تمیز کردن مناسب برای جلوگیری از وقوع در آینده.
علل آبسه دندان
بهداشت ضعیف دندان: مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ناکافی می تواند منجر به تشکیل پلاک، حفره ها و بیماری لثه شود.
مقاله مرتبط: نحوه استفاده درست از نخ دندان
رژیم غذایی: مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی های شیرین می تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
آسیب های دندانی: دندان های ترک خورده یا شکسته می توانند لایه های داخلی را در معرض باکتری قرار دهند.
بیماری لثه: بیماری پریودنتال پیشرفته می تواند پاکت هایی ایجاد کند که باکتری ها در آن رشد کنند.
کار قبلی دندانپزشکی: کارهای دندانپزشکی معیوب، ناتمام یا آسیب دیده که می تواند سبب وارد شدن باکتری ها در آن مناطق شوند .
علائم آبسه دندان
دندان درد شدید و مداوم: این درد ممکن است به استخوان فک، گردن یا گوش برسد.
حساسیت: درد هنگام قرار گرفتن در معرض دمای سرد یا گرم یا هنگام جویدن یا گاز گرفتن.
تورم: لثه های متورم، قرمز یا تورم در صورت یا گردن.
تب: افزایش دمای بدن نشان دهنده عفونت است.
بوی بد: بوی بد دهان یا مزه نامطبوع در دهان.
تخلیه چرک: یک پاکت چرک ممکن است به داخل دهان تخلیه شود و باعث ایجاد طعم بد شود.
غدد لنفاوی متورم: غدد حساس یا متورم در زیر فک یا گردن شما.
مشکل در بلعیدن یا تنفس: موارد شدید می تواند منجر به مشکل در باز کردن دهان، بلع یا تنفس شود.
عوارض آبسه درمان نشده
گسترش عفونت: عفونت می تواند به بافت های اطراف از جمله فک، گردن و حتی مغز سرایت کند.
از دست دادن استخوان: عفونت طولانی مدت می تواند منجر به تخریب ساختار استخوان اطراف شود.
گندیدگی: یک وضعیت خطرناک و تهدید جانی ست که در آن، عفونت در سراسر بدن پخش می شود.
از دست دادن دندان: دندان آسیب دیده ممکن است به حدی آسیب ببیند که نتوان آن را نجات داد.
داروهای خانگی برای تسکین علائم آبسه
شستشو با آب نمک: برای کاهش درد و تورم دهان خود را با محلول نمک و آب گرم بشویید.
کمپرس سرد: کمپرس سرد را در قسمت بیرونی گونه خود قرار دهید تا ناحیه را بی حس کرده و تورم را کاهش دهد.
مسکن های بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می توانند به مدیریت درد کمک کنند.
شستشو با پراکسید هیدروژن: پراکسید هیدروژن را با آب رقیق کنید و دهان خود را بشویید تا به کاهش باکتری ها کمک کنید.
اقدامات پیشگیرانه برای آبسه دندان
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم: حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و روزانه نخ دندان بکشید تا پلاک و ذرات غذا از بین برود.
معاینه روتین دندانپزشکی: به طور منظم برای تمیز کردن و معاینات حرفه ای به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا زودتر مشکلات را تشخیص دهید.
رژیم غذایی سالم: غذاها و نوشیدنی های شیرین را محدود کنید و از یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی استفاده کنید.
محافظ های دندانی: اگر ورزش می کنید برای جلوگیری از آسیب های دندانی از محافظ دهان استفاده کنید.
درمان به موقع سریع مشکلات دندانی: به سرعت حفره ها، بیماری لثه و سایر مسائل دندانی را برای جلوگیری از عوارض رسیدگی کنید.
نتیجه گیری
آبسه دندان یک مشکل جدی دندانی است که نیاز به توجه و درمان فوری دارد. درک علل، علائم و گزینه های درمانی می تواند به شما کمک کند تا اقدامات پیشگیرانه ای برای حفظ سلامت دهان خود انجام دهید.
مراقبت منظم از دندان، اقدامات بهداشتی خوب و یک رژیم غذایی سالم برای جلوگیری از آبسه و تضمین یک لبخند سالم و بدون درد ضروری است.
اگر مشکوک به آبسه دندان هستید، فوراً به دنبال مراقبت از دندان باشید تا از عوارض جلوگیری کنید و سلامت دهان و دندان خود را بازیابی کنید.
